Έντονο προβληματισμό προκαλεί η απόφαση για παραχώρηση χώρων του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου για τη δημιουργία «Μουσείου Φιστικιού Αίγινας», καθώς, σύμφωνα με όσα αποκαλύφθηκαν σε εκπομπή του Aegina Portal, οι χώροι αυτοί συμπίπτουν με τμήμα του χώρου που έχει ήδη παραχωρηθεί στη Δημόσια Καποδιστριακή Βιβλιοθήκη Αίγινας.
Στο στούντιο του ραδιοφώνου φιλοξενήθηκαν το πρωί της Τρίτης, ο πρόεδρος της Εφορευτικής Επιτροπής της Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αίγινας κ. Νεκτάριος Κουκούλης και το μέλος κ. Φανή Κομινιάδη, οι οποίοι τόνισαν ότι δεν είχαν καμία επίσημη ενημέρωση για τη νέα παραχώρηση και ότι ενημερώθηκαν από το δημοσίευμα του Aegina Portal.
Το θέμα δημοσιεύθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2025 και αφορούσε την παραχώρηση μέρους του κτηρίου στην Περιφέρεια Αττικής για την δημιουργία του «Μουσείου Φιστικιού Αίγινας».
Το χρονικό της υπόθεσης
Η απόφαση για τη δημιουργία «Μουσείου Φιστικιού Αίγινας» βασίστηκε:
- σε αίτημα της Περιφέρειας Αττικής, που κατατέθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου 2025,
- στη θετική, ομόφωνη γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου στις 11 Νοεμβρίου 2025,
- δημοσιεύθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2025 με υπογραφή της Υπουργού Πολιτισμού.
Ωστόσο, όπως αποκαλύφθηκε στη συζήτηση, οι συγκεκριμένοι χώροι συμπίπτουν με τμήμα του χώρου των περίπου 680 τ.μ. που είχε παραχωρηθεί από το 2022 στη Δημόσια Καποδιστριακή Βιβλιοθήκη Αίγινας.
Μάθαμε για την παραχώρηση από το Aegina Portal. Καμία επίσημη ενημέρωση.
Ο κ. Νεκτάριος Κουκούλης δήλωσε ότι το Εφορευτικό Συμβούλιο έλαβε γνώση της απόφασης αποκλειστικά μέσα από το δημοσίευμα του Aegina Portal, γεγονός που χαρακτήρισε «Δεν έχουμε λάβει να φανταστείτε καν τη νέα απόφαση. Την βρήκαμε από το ίντερνετ. Αυτό όλο το θεωρώ μία προσβολή και μία απαξίωση της δημόσιας βιβλιοθήκης, ενός ολόκληρου νησιού, γι' αυτό διαμαρτυρόμαστε».
Όπως ανέφερε, η προηγούμενη απόφαση παραχώρησης δεν έχει επίσημα ανακληθεί, ωστόσο η νεότερη απόφαση φαίνεται να υπερισχύει, δημιουργώντας ένα ίσως νομικό και πρακτικό κενό: πλέον η Βιβλιοθήκη δεν γνωρίζει ποιοι χώροι της ανήκουν.
Κινήσεις χωρίς ενημέρωση
Ένα ακόμη σοβαρό ζήτημα που τέθηκε είναι ότι ούτε το Δημοτικό Συμβούλιο Αίγινας, ούτε το Εφορευτικό Συμβούλιο της Βιβλιοθήκης έλαβαν επίσημη ενημέρωση πριν ληφθούν οι κρίσιμες αποφάσεις.
Οι ερωτήσεις στον δήμαρχο Αίγινας κ. Γιάννη Ζορμπά:
Δέκα μέρες μετά την δημοσίευση της απόφασης, στις 25 Νοεμβρίου 2025 στη συνεδρίαση της Δημοτικής Επιτροπής, το Aegina Portal υπέβαλε σχετικές ερωτήσεις στον δήμαρχο Αίγινας κ. Γιάννη Ζορμπά.
Γ.Σ. H περιφέρεια Αττικής έχει πάρει την απόφαση ή υπήρχε κάποια συνεννόηση με το Δήμο πώς πάρθηκε αυτή η πρωτοβουλία;
Γ.Ζ. Κοιτάξτε, με το Δήμο δεν υπάρχει τέτοια συνεννόηση. Εμείς είχαμε ένα τέτοιο αίτημα από τους ενδιαφερόμενους που ήθελαν να προβούν σε αυτή τη δημιουργία ενός μουσείου φιστικιού. Εκεί είχαμε κάποιες επιφυλάξεις σχετικά με τη χρήση και πώς θα πρέπει να αξιοποιηθεί το κτήριο κτλ.
Γ.Σ. Ποιοι είναι οι ενδιαφερόμενοι;
Γ.Ζ. Είναι μία εταιρία με κάποιους εκπροσώπους
Σίλα Αλεξίου: ΜΚΟ είναι;
Γ.Ζ. Δεν το θυμάμαι κ. Αλεξίου ακριβώς.
Σε άλλο σημείο ο κ. Ζορμπάς είπε: "Είναι η πτέρυγα που είχε δοθεί στη Δημοτική Βιβλιοθήκη νομίζω". "Ανακλήθηκε αυτή η απόφαση; γιατί υπήρχε απόφαση", ρώτησε η κ. Σίλα Αλεξίου.
Γ.Σ. Μου ηχεί κάπως αυτό, με την έννοια ότι στη δημιουργία ενός μουσείου, το οποίο θα παρουσιάζει ένα προϊόν που είναι βαθιά συνδεδεμένο με την Αίγινα, θα πρέπει να αξιολογηθούν ζητήματα όπως, είναι η αισθητική, η ιστορία, η λαογραφία, ο πολιτισμός, είναι πάρα πολλά πράγματα.
Γ.Ζ.Κοιτάξτε, από ό,τι γνωρίζω έχει εκπονηθεί η μελέτη από την Τεχνική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και με τα σχετικά τεύχη, οπότε αυτοί οι χρήστες που θα αναλάβουν να το κατασκευάσουν θα συνταχθούν και με τη μελέτη του Υπουργείου Πολιτισμού. Όσον αφορά την κατασκευή. Παρόμοια μάλλον μοντέλα διαχείρισης μουσειακών χώρων από ιδιωτική πρωτοβουλία έχουν γίνει κι άλλου στην Ελλάδα και ίσως και αυτό προτείνουν οι συγκεκριμένοι παραχωρησιούχοι.
Αυτά κατέθεσαν και στην Περιφέρεια και στον Υπουργείο Πολιτισμού. Σε εμάς όταν είχε πρωτοέρθει αυτό το αίτημα, υπήρχαν κάποιες επιφυλάξεις. Δεν προχώρησε. Διότι αυτό θα έπρεπε να συζητηθεί και στο Δημοτικό Συμβούλιο, δηλαδή να παραχωρηθεί στον Δήμο και ο Δήμος με τη σειρά του να το παραχωρήσει στους ενδιαφερόμενους.
Τώρα σχετικά με το υπόλοιπο... Το είπα και στην κυρία Μενδώνη που είχε έρθει εδώ. Πώς θα αποκατασταθούν όλοι οι υπόλοιποι χώροι. Είπε ότι δεν έχουν κεφάλαια και οικονομικούς πόρους έτσι ώστε να προχωρήσει. Έχει αναζητήσει τους οικονομικούς πόρους από την Περιφέρεια Αττικής για τη χρηματοδότηση. Δεν γνωρίζω κατά πόσο η Περιφέρεια θα το υιοθετήσει και θα το υποστηρίξει αυτό το αίτημα. Αν δεν υπάρχει τέτοια υποστήριξη θα πρέπει και εδώ εμείς να συζητήσουμε, είπε ο κ. Γιάννης Ζορμπάς.
Διαφύλαξη του μνημείου και της ιστορίας του κτηρίου, να μην γίνει shop-in-shops.
Η κ. Φανή Κομινιάδη τόνισε την ανάγκη σεβασμού της ιστορικής φυσιογνωμίας του Καποδιστριακού
Ορφανοτροφείου, υπογραμμίζοντας ότι δεν πρόκειται για εμπορικό κέντρο, αλλά για μνημείο ιστορίας.
"Εγώ ένα σχόλιο θέλω να κάνω μόνο, καλό θα ήταν ότι υπάρχει στο μυαλό του Υπουργείου ή της ΜΚΟ, θα θέλαμε τη συμβουλή και του Δημοτικού Συμβουλίου και αυτό το κτήριο το ιστορικό να το σεβαστούμε και η αξιοποίησή του να είναι προς όφελος και με σεβασμό στην ιστορία του κτηρίου. Δεν έχω να πω κάτι άλλο. Δεν είναι εμπορικό κέντρο. Δηλαδή ερχόμενη εδώ αυθόρμητα η σκέψη μου πήγε προς τα κει... Δεν είναι.. (ερώτηση shop-in-shops) Ναι, δηλαδή θέλει λίγο σεβασμό", είπε η κ. Φανή Κομινιάδη.
Τον κίνδυνο να μείνει η Αίγινα χωρίς Δημόσια Βιβλιοθήκη, επισημαίνει ο κ. Κουκούλης.
Ωστόσο, μετά από αυτή την απρόσμενη εξέλιξη, ο κ. Νεκτάριος Κουκούλης δεν έκρυψε την ανησυχία που του προκαλεί η κατάσταση στο σημερινό κτήριο στέγασης της Βιβλιοθήκης (εντός του συγκροτήματος του Κυβερνείου), όπου:
- υπάρχουν ασφυκτικές συνθήκες χώρου,
- εκκρεμεί εδώ και χρόνια η κατάχωση αρχαιολογικού σκάμματος,
- συγκεντρώνονται νερά όταν βρέχει,
- ενώ μεγάλο μέρος των βιβλίων παραμένει αποθηκευμένο σε κούτες στο Δημοτικό Σχολείο Βαθέος.
Και λέει επιλέξει έχουμε υπόψη μας παραχωρώντας στην Περιφέρεια την υπ' αριθμό πρωτοκόλλου 4161 απόφαση έγκρισης τροποποίησης του κτηριολογικού προγράμματος του Διαχρονικού Μουσείου Αίγινας, δηλαδή την απόφαση η οποία αφορούσε και μίλαγε για το χώρο που έχει η βιβλιοθήκη. Άρα, λοιπόν, εμείς τώρα βρισκόμαστε σε ένα σημείο που είμαστε επίσημα πλέον και με την νέα απόφαση εντεταγμένοι μέσα στο κτηριολογικό συγκρότημα του Ορφανοτροφείου, αλλά δεν ξέρουμε σε ποιο χώρο. Και αν πάμε έτσι και όλα αυτά τα πράγματα κυλάνε στα χαρτιά και δεν υπάρχει μια πραγματική υλοποιημένη εξέλιξη, εγώ κρούω τον κώδωνα του κινδύνου ότι σε δύο - τρία χρόνια το νησί θα μείνει χωρίς δημόσια βιβλιοθήκη".
«Κενά συντονισμού» και κίνδυνος για το μέλλον του μνημείου
Ο κ. Κουκούλης μίλησε για προφανή έλλειψη συντονισμού μεταξύ των υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού και του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και για αποφάσεις που λαμβάνονται σε σύντομο χρόνο, χωρίς σαφή ενημέρωση των τοπικών φορέων.
Αναμένονται επίσημες ενέργειες
Το Εφορευτικό Συμβούλιο της Βιβλιοθήκης αναμένεται να εκδώσει αναλυτικό δελτίο Τύπου, μόλις συγκεντρωθούν όλα τα επίσημα στοιχεία, ενώ ξεκαθαρίστηκε ότι στόχος δεν είναι η σύγκρουση με τους θεσμούς, αλλά η διασφάλιση του δημόσιου συμφέροντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Αίγινας.
Η έγκριση των τευχών δημοπράτησης για την τρίτη φάση της αποκατάστασης του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου, ύψους 9.850.000 ευρώ.
Η Υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη έχει να επιδείξει πολύ σημαντικό έργο στην Αίγινα. Είναι αποτελεσματική, συνεπής και γνωρίζει άρτια τα θέματα του νησιού που αφορούν τις αρμοδιότητές της. Πρόσφατα ενέκρινε τα τεύχη δημοπράτησης, για την τρίτη φάση της αποκατάστασης του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου, ύψους 9.850.000 ευρώ. To Aegina Portal δημοσίευσε την σχετική απόφαση στις 23 Οκτωβρίου 2025. Εκεί γίνεται αναφορά σε σειρά μελετών που έχουν υλοποιηθεί.
Σύμφωνα με το έγγραφο του Υπουργείου για την απόφαση είχαν ληφθεί υπόψη, ανάμεσα σε άλλα, δύο έγγραφα της Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αίγινας: Το με αρ. πρωτ. 492982/18-10-2021 έγγραφο της Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αίγινας για την παραχώρηση χώρου στο Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο Αίγινας για την στέγασή της. Το με αρ. πρωτ. 517034/27-10-2021 έγγραφο της Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αίγινας για την παραχώρηση χώρου.
Με εκείνη την απόφαση το Υπουργείο είχε αποφασίσει την τροποποίηση του κτιριολογικού προγράμματος στο Διαχρονικό Μουσείο Αίγινας (Κτίριο Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου Αίγινας), ως προς την παραχώρηση 680τ.μ. περίπου, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες της Δημόσιας Καποδιστριακής Βιβλιοθήκης Αίγινας.
Σε κανένα σημείο του εγγράφου δεν γίνεται αναφορά στη δημιουργία Μουσείο Φιστικιού. Αντίστοιχα, δεν υπήρξε σχετική αναφορά ούτε στις ομιλίες της στο νησί.
