Τα Πρωτοχρονιάτικα έθιμα της Αίγινας.


Η βραδιά της πρωτοχρονιάς είναι ίσως η πιο φωτεινή του χρόνου, ίσως γιατί μοιάζει να υπάρχει η ευκαιρία ότι όλα μπορούν να ξεκινήσουν από την αρχή, τα λάθη να μπουν στο χρονοντούλαπο και να σφραγιστούν εκεί για πάντα, οι λύπες, οι στεναχώριες να γίνουν επιτέλους παρελθόν. Μα πιο πολύ το βράδυ της πρωτοχρονιάς είναι αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με την τύχη ή τουλάχιστον τον εξοστρακισμό της ατυχίας. Το σπάσιμο του ροδιού στην εξώπορτα του σπιτιού και το καλό ποδαρικό είναι έθιμα που καλά κρατούν ακόμη στο νησί. Ωστόσο η Αίγινα έχει πολύ ιδιαίτερα έθιμα για την πρωτοχρονιά, κάποια από αυτά χάνονται στα βάθη του χρόνου.

Ένα από αυτά σχετίζεται με τη βασιλόπιτα. Οι Αιγινήτες έκοβαν ένα κομμάτι για τα ζώα τους και ένα για τα χωράφια τους. Όταν έβρισκαν το φλουρί κοιτούσαν εάν αυτό είχε πάνω του κολλημένη ψίχα. Εάν είχε τότε αυτό σήμαινε ότι η χρονιά θα ήταν πλούσια και η σοδειά καλή. Στην αντίθετη περίπτωση, αν το φλουρί δεν είχε πάνω του ψίχα, τότε η χρονιά θα ήταν φτωχή. Επίσης όταν τελείωναν την βραδιά της πρωτοχρονιάς δεν έπλεναν τα πιάτα, δεν μάζευαν το σπασμένο ρόδι, άφηναν το ψωμί πάνω στο τραπέζι. Με αυτόν τον τρόπο η χρονιά που θα ερχόταν θα ήταν γεμάτη και όχι ξεπλυμένη.

Ωστόσο πιο πολύπλοκο ήταν το έθιμο του ποδαρικού. Οι Αιγινήτες την πρωτοχρονιά δεν αντάλλασσαν πολλές επισκέψεις. Έπρεπε πρώτα να βεβαιωθούν ότι αυτός που θα έρχονταν σπίτι τους θα έκανε καλό ποδαρικό. Έτσι οι νοικοκύρηδες του σπιτιού ενημερώνονταν από την προηγούμενη για τις επισκέψεις που θα είχαν. Στο Μεσαγρό όταν πήγαιναν επίσκεψη έπαιρναν μαζί τους και ένα ρόδι και το έσπαζαν στην πόρτα του σπιτιού, ώστε να είναι ευτυχισμένη και εύρωστη η οικογένεια και η χρονιά που θα έρθει. Αυτός που έμπαινε πρώτος μέσα στο σπίτι λεγόταν καλοπόδαρος. Τα παιδιά τη νύχτα της πρωτοχρονιάς μαζεύονταν νωρίς σπίτι και καθόντουσαν γύρω από το τζάκι, γιατί αν έμεναν μέχρι αργά στο δρόμο θα τους έπαιρναν οι κολοτσέντες δηλαδή οι καλικάντζαροι. Σύμφωνα με μία άλλη εκδοχή οι Αιγινήτες όταν πήγαιναν το πρωί της πρωτοχρονιάς στην εκκλησία, έπαιρναν μαζί τους και ένα ρόδι. Όταν γυρνούσαν σπίτι το έσπαζαν στην εξώπορτα.

Στην πόρτα επίσης τοποθετούσαν ένα πέταλο από άλογο για να πάει καλά ο χρόνος ή μια ασκέλα (κρεμμυδασκέλα). Αυτές τις έπαιρναν την παραμονή από τα χωράφια και τις τοποθετούσαν πάνω από την πόρτα. Ήταν μια κίνηση που θα έφερνε ευφορία στο σπίτι. Το έθιμο διατηρείται μέχρι και τις μέρες μας. Υπάρχει όμως και μια ακόμη συνήθεια. Οι παλιοί Αιγινήτες χτυπούσαν τα παιδιά τους με την ασκέλα, ώστε να γίνουν αθάνατα και να έχουν καλή υγεία.

Ένα λιγότερο γνωστό έθιμο ήταν αυτό της μαυρόπετρας. Οι νοικοκυραίοι έπαιρναν από την προηγούμενη, μία μαύρη στρογγυλή πέτρα στο μέγεθος ανθρώπινου κεφαλιού και την τοποθετούσαν στην είσοδο του σπιτιού. Νωρίς το χάραμα η γυναίκα του σπιτιού λιβάνιζε τα εικονίσματα και μετά τη μαυρόπετρα. Στη συνέχεια την έπαιρνε στα χέρια της και την ακουμπούσε στα κεφάλια των παιδιών που κοιμόντουσαν, ώστε να είναι γερά σαν κι αυτή. Στη συνέχεια όλη η οικογένεια πήγαινε μαζί στην εκκλησία.

Ένα έθιμο που αφορούσε τα παιδιά ήταν τα "στερνιαστικά". Οι παππούδες έδιναν χρήματα στα παιδιά και με αυτά αγόραζαν καρύδια. Τα χρησιμοποιούσαν για να παίξουν το ομώνυμο παιχνίδι, βάζοντας στοιχήματα με τσίγκινα φλουριά για το πιο παιδί θα καταφέρει να χτυπήσει τα περισσότερα.


Ακολουθήστε το Aegina Portal στο Google News

google-news.png
Το σύνολο του περιεχομένου του Aegina Portal είναι πρωτότυπο, αποτέλεσμα δημοσιογραφικής έρευνας και προστατεύεται από τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων.
Απαγορεύεται η αντιγραφή ολόκληρου ή μέρους αυτού χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια.

Tune in Apps

Ακούστε το Aegina Portal Talk Radio από το λογαριασμό μας στο Tunein

Aegina Portal Talk Radio

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε έναν εξωτερικό player:


iTunes.png vlc.png winamp.png wmp.png