Μια ιδιαίτερης ιστορικής σημασίας εκδήλωση - "ένα διαχρονικό ρεπορτάζ" - πραγματοποιήθηκε σήμερα, Σάββατο 18 Οκτωβρίου 2025, στο ιστορικό κτήριο του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου, τις πρώην Φυλακές της Αίγινας, με την επίσκεψη πρώην πολιτικών κρατουμένων της περιόδου της Δικτατορίας (1967–1974) στον χώρο όπου είχαν φυλακιστεί για τη δράση και τις πεποιθήσεις τους.
Η εκδήλωση, που διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ) σε συνεργασία με τον Δήμο Αίγινας, ήταν ανοιχτή στο κοινό και συγκέντρωσε συγγενείς, φίλους, πολίτες και ανθρώπους που θέλησαν να τιμήσουν τη μνήμη του αντιδικτατορικού αγώνα και των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για τη δημοκρατία.
Στο τραπέζι της εκδήλωση συμμετείχαν ο Αντώνης Λιάκος, ο Παύλος Βλαβιανός, ο Βαγγέλης Καλογέρης, ο Νίκος Μεριτάκης, ο Κωστής Γιούργιος, ο Λεωνίδας Πυρούδης και ο Βασίλης Κωτούλας.
Είναι η πρώτη φορά που πραγματοποιείται επίσημη εκδήλωση μέσα στον χώρο των πρώην Φυλακών, όπου είχαν κρατηθεί. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν τους χώρους, να θυμηθούν στιγμές δύσκολεςμ αλλά και βαθιάς αλληλεγγύης, και να μεταφέρουν στις νεότερες γενιές τις προσωπικές τους μαρτυρίες.
Την εκδήλωση χαιρέτησαν ο δήμαρχος Αίγινας κ. Γιάννης Ζορμπάς, ο κ. Ευάγγελος Γκιουγκής πρόεδρος του Συνδέσμου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών (1967-1974), ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, στην Α΄ Πειραιά και Νήσων κ. Θοδωρής Δρίτσας, ο συντονιστής της Νέας Αριστεράς Αίγινας, κ. Παναγιώτης Πατσακιός.
Αυτή η ιστορική εκδήλωση - επίσκεψη είχε τριπλό χαρακτήρα:
- Αναμνηστικό, για όσους επιζώντες επέστρεψαν στον χώρο κράτησής τους μετά από πέντε δεκαετίες.
- Μνήμης και τιμής, για τους συγκρατούμενους που δεν βρίσκονται πια στη ζωή.
- Εκπαιδευτικό, καθώς μέσω της προφορικής Ιστορίας επιδιώκεται να διατηρηθεί ζωντανή η μνήμη των γεγονότων και να γνωρίσουν οι νεότεροι τις συνθήκες του εγκλεισμού και της αντίστασης κατά της χούντας.
Η εκδήλωση κορυφώθηκε με σύντομες ομιλίες, αφηγήσεις και ξενάγηση, μέσα σε μια ατμόσφαιρα βαθιάς συγκίνησης και σεβασμού.
Ο δήμαρχος Αίγινας κ. Γιάννης Ζορμπάς είπε στον σύντομο χαιρετισμό του: "Απλά να διευκρινίσω ότι για εμάς είναι ιδιαίτερη τιμή που είμαστε σήμερα εδώ. Υποστηρίζουμε αυτή την πρωτοβουλία σας και θα πω ότι είναι και μια ηθική υποχρέωση για να κρατάμε τις μνήμες ζωντανές. Αγαπητές φίλες και φίλοι, σας καλωσορίζω σήμερα στον ιστορικό αυτό χώρο των πρώην φυλακών της Αίγινας.
Εδώ όπου κάποτε άνθρωποι διώχθηκαν, φυλακίστηκαν και βασανίστηκαν επειδή δεν σιώπησαν απέναντι στην ανελευθερία, στεκόμαστε εδώ εμείς σήμερα ελεύθεροι και τιμούμε τη μνήμη, το θάρρος και τη δημοκρατική τους πίστη. Η παρουσία των πρώην πολιτικών κρατουμένων μας θυμίζει ότι η δημοκρατία δεν είναι αυτονόητη. Είναι ένα διαρκές αίτημα, μία ευθύνη όλων μας.
Εκ μέρους του Δήμου Αίγινας, εκφράζω την ευγνωμοσύνη και τον σεβασμό μας σε όλους εσάς που αγωνιστήκατε για τα ιδανικά της δημοκρατίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ας κρατήσουμε ζωντανά τα διδάγματα εκείνων, εκείνων των χρόνων και να μην χρειαστεί ποτέ ξανά η ιστορία να τα επαναλάβει. Σας ευχαριστώ πολύ".
Ο σύντομος χαιρετισμό του ο κ. Ευάγγελου Γκιουγκής, προέδρου του Συνδέσμου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών (1967-1974): Ζήσατε μαύρα χρόνια σε αυτήν εδώ τη φυλακή και σας καλωσορίζω πράγματι στη σημερινή εκδήλωση με απόλυτο σεβασμό στον χώρο, στους ανθρώπους που έζησαν και είχαν βασανιστεί προηγούμενα, έφτασαν εδώ με δεκάδες χρόνια στην πλάτη τους από φυλάκιση κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Για εμάς τους εξόριστους που είμαστε εξορία, όπως και ο ομιλών, η φυλακή της Αίγινας ήταν πράγματι μια ηρωική φυλακή γιατί από εδώ ξεκίνησαν πάρα πολλά πράγματα τότε όσο αφορά τις εξελίξεις στην πατρίδα μας, ιδιαίτερα στον χώρο της Αριστεράς.
Θυμάμαι, ας πούμε, τους 22 της Αίγινας και τα λοιπά και τα λοιπά, μια επιστολή που τάραξε τα νερά τότε της Αριστεράς. Δυστυχώς οι πιο πολλοί που έζησαν εδώ στη διάρκεια της δικτατορίας δεν είναι στη ζωή, που ήταν και μέλη του ΣΦΕΑ. Ο ΣΦΕΑ τιμά και σέβεται αυτό το χώρο και θα θέλαμε και από τον κύριο Δήμαρχο να μας παραχωρήσει ένα χώρο, ένα γραφειάκι, στο ΣΦΕΑ να τον έχουμε εδώ, να θυμίζουμε κι εμείς και να μπορούμε να μιλάμε στους ανθρώπους που επισκέπτονται το χώρο. Ο εκθέτης, ο Γιάννης Ψυχοπέδης, ο Ψυχοπέδης θα ήθελε να είναι εδώ επίσης γιατί διοργανώνει και την έκθεση.
Είναι από τους φίλους και συνοδοιπόρους του ΣΦΕΑ και θα στηρίζει την προσπάθειά μας. Δυστυχώς, δεν μπόρεσε να έρθει και μου είπε να σας παρακαλέσω να τελειώσω και τους χαιρετισμούς του. Ευχαριστώ επίσης τον Πέτρο τον Μαντέο, γιατί αυτή είναι η αλήθεια, που διοργάνωσε όλη αυτή την ιστορία στη συνεργασία με τους αρμόδιους του Δήμου και τον Παναγιώτη Πατσακιό. Δεν θυμάμαι άλλους και όποιοι άλλοι συμμετείχαν στην εκδήλωση αυτή να γίνει πράξη σήμερα. Σας ευχαριστούμε όλους. Λοιπόν, σας ευχαριστώ όλους".
Ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς, στην Α' Πειραιά και Νήσων, Θοδωρής Δρίτσας είπε στον χαιρετισμό του: "Θα κάνω μόνο, ένα λιγότερο από μισό λεπτό χαιρετισμό τιμής στη μνήμη όσων δεν ζουν πια και τιμής στην παρουσία τους και στην αξιοπρέπειά τους όσο και εδώ, αλλά και σε όλη την Ελλάδα βρίσκονται, που έδωσαν αυτούς τους σπουδαίους αγώνες για τους οποίους η Ελληνική Δημοκρατία, εξαιτίας των οποίων η Ελληνική Δημοκρατία και η ελληνική κοινωνία κέρδισε πάρα πολλά και αυτή η εκδήλωση σήμερα έρχεται σε μια στιγμή που πραγματικά την έχουμε πιο πολύ ανάγκη, από όταν την είχαμε μερικά χρόνια πριν.
Απειλούνται τα ίδια αγαθά, οι ίδιες κατακτήσεις και γι' αυτό ευχαριστούμε πάρα πολύ όλους σας, ευχαριστούμε Δήμαρχε που αγκαλιάσατε αυτή την εκδήλωση ευχαριστούμε όλους εσάς που είστε εδώ, δεν θα έπρεπε να μου δώσετε το λόγο, δεν χρειάζονταν, αλλά μια και είμαι Πειραιώτης, Αιγινήτης, αριστερός άνθρωπος, μέσα στην πορεία εμπνεύστηκα από τους αγώνες και συμμετείχα σε πολλούς από αυτούς. Νομίζω ότι μαζί με τα όσα ακούμε και θα ακούσουμε, μια επίσκεψη στην έκθεση του Ψυχοπαίδη θα συμπλήρωνε με τον καλύτερο τρόπο τη συγκλονιστική πραγματικότητα εκείνων των χρόνων, αλλά και τις παρακαταθήκες, που οι αγωνιστές και οι αγωνίστριες έβαλαν και χάρη στις οποίες κρατιόμαστε ακόμα όρθιοι".
Ο κ. Παναγιώτης Πατσακιός, από την Νέα Αριστερά Αίγινας: Δεν θα πω τίποτα το ιδιαίτερο. Απλώς θα ευχαριστήσω τους ειδιοργανωτές για τη σημερινή αυτή όμορφη εκδήλωση μνήμης και τιμής.
Θα πω αυτό που γράφει το Πανό. Να θυμόμαστε για να μην ξαναζήσουμε τις ίδιες μέρες και νύχτες. Ευχαριστώ πολύ.
